Data
5 cursusdagen van 09.30 tot 17.00:
- woensdag 6 september 2023
- woensdag 11 oktober 2023
- woensdag 8 november 2023
- woensdag 6 december 2023
- woensdag 17 januari 2024
Leiderschap in de integrale eerstelijns gezondheidszorg
Locatie
Landgoed Groot Zonneoord
Zonneoordlaan 17, 6718 TK Ede.
Kosten
€2.450 p.p. (excl. BTW) incl. studiemateriaal, deelnamecertificaat en lunch.
In deze leergang krijgt u een beeld van de eerstelijnsgezondheidszorg (eerste lijn) en de omgeving waarin zij acteert. Deze leergang is geschikt voor mensen die inzicht willen krijgen in de dynamiek in en rond de eerste lijn. In het Integraal Zorg akkoord (IZa) is de positie en het belang van een sterke eerste lijn bekrachtigd.
Niet alleen is de versterking van de eerste lijn een speerpunt, maar ook de samenwerking binnen de acute zorgketen met de ouderenzorg organisaties en het sociaal domein. Meer tijd voor de patient vraagt om herbezinning van de eigen organisatie als mede de regionale organisatie van de multidisciplinaire eerste lijns zorg. Meer tijd voor de patient vraagt om inzet van alle eerste lijns disciplines. Om aan deze verwachting te kunnen voldoen organiseert de eerste lijn zich op dit moment intensief om voldoende organisatie- en bestuurskracht te genereren. In eerste instantie zijn regionale initiatieven in gang gezet door huisartsenorganisaties. In toenemend mate wordt ook van de andere eerstelijnszorgverleners (apothekers, fysiotherapeuten, diëtisten etc.) op regionaal en wijkniveau een bestuurlijke rol gevraagd. De eerste multidisciplinaire regionale organisaties zijn inmiddels opgericht. In deze leergang leert u omgaan met al deze ontwikkelingen.
Wat houdt deze leergang in?
Leiding en sturing geven aan organisaties in een dynamische context vraagt om inzicht in omgevingsanalyses, strategische positionering en het vermogen tot voortdurend veranderen. Uit de literatuur en ervaring weten we dat het klassieke professionele leiderschap niet meer past in onze veranderende wereld. Om succesvol een hybride organisatie met verschillende aangesloten disciplines te kunnen besturen is transformatief leiderschap vereist.
Transformatief leiderschap kenmerkt zich door het in staat zijn om een verscheidenheid aan perspectieven en waarden te herkennen en hier mee om te gaan. In en rond de hybride organisaties zijn deze volop aanwezig. Transformationeel leiderschap richt zich op verandering, waarbij de leider met een inspirerende visie belanghebbenden en medewerkers extra motiveert. Dat leidt tot een beter resultaat op de lange termijn, maar vraagt meer van de leidinggevende. Met een transformationele stijl spreekt een leider de intrinsieke motivatie aan.
In deze meerdaagse leergang is deze visie op leiderschap vertaald in een onderwijskundig concept. Ieder onderwerp wordt vanuit meerdere perspectieven benaderd. Aan het einde van de leergang weet u hoe u transformatief leiderschap toe kunt passen, u kunt verschillende perspectieven analyseren, expliciteren en u weet hoe u kunt anticiperen.
Opbouw van het programma
Dag 1
Strategie en beleid
De veranderende omgeving van de gezondheidszorg
Vanuit een aantal belangrijke ontwikkelingen (dubbele vergrijzing, veranderende beroepsbevolking, ver doorgevoerde specialisatie en meer aandacht voor de ‘ervaren’ kwaliteit) verschuift het paradigma van een volume gedreven zorg naar een waarde gedreven zorg (literatuur: Value Based Health Care en Triple Aim, Quadriple aim)
De veranderingen in de zorg
In de afgelopen jaren is de werkdruk in de eerste lijn sterk toegenomen, het aantal huisartsenpraktijken is afgenomen, de organisatiegraad verder verstevigd en ‘gefragmenteerd’ en is de betrokkenheid van de professionals met de organisaties afgenomen. De discussie over de wijze waarop de eerstelijn zich moet ontwikkelen is nog steeds springlevend getuige de recente ontwikkelingen op het gebied van Organisatie en Infrastructuur en het Integrale Zorgakkoord ( september 2022).
In de ziekenhuizen en specialistische zorg worden groeiplafonds afgesproken en ontstaat druk op de verschuiving van zorg. De ‘Juiste zorg op de juiste plek’ of ‘passende zorg’ verbindt de verschillende perspectieven en vraagt om nieuwe samenwerkingsafspraken. Substitutie, persoonsgerichte zorg en zelfmanagement hebben veel nadruk gekregen. De nieuwe en komende bekostiging stelt de bestuurders van de organisaties wederom voor nieuwe uitdagingen.
Consequenties voor de zorg in de regio
Reflectie op de eigen organisatie en regio centraal. Op een interactieve wijze wordt met elkaar verkend wat de mogelijkheden in de regio en voor de verschillende organisaties in die regio zijn passend bij de ontwikkelingen in integrale zorgakkoord.
Dag 2
De organisatie besturen en organiseren.
Dit programmaonderdeel gaat terug naar de essentie van governance. Volgens de commissie Kluiver (2015) is dit ‘het optimaliseren van zorg voor patiënten en voor de samenleving als geheel’.
Vanuit het ontstaan van governance wordt de context van goed bestuur geschetst. De bedoeling van governance is het borgen van de universele waarden kwaliteit, toegankelijkheid en betaalbaarheid van de zorg. Governance kent een veelheid aan begrippen en duidingen. Door terug te gaan naar de oorsprong en de diversiteit aan wetenschappelijke benaderingen van governance, kan geduid worden hoe spanningen tussen toezichthouders, besturen en uitvoerende professionals kunnen ontstaan. Om in zo’n hybride omgeving als goed bestuurder op te treden, is het optimaliseren van de bestuursstrategie en een persoonlijke bestuursstijl nodig.
Naast deze elementen komen wet- en regelgeving en bestuurlijke inrichtingsmodellen aan de orde.
Effectief vergaderen
Van bestuurders wordt verwacht besturingsvraagstukken in diverse gremia onder de aandacht te brengen. Dit houdt in dat men in staat is tijdens vergaderingen en overlegsituaties zaken adequaat toe te lichten, ter discussie te stellen om uiteindelijk tot gedragen besluiten en afspraken te komen. Op deze middag krijgt u naast inzicht in uw eigen rol en de (groeps)dynamiek tijdens vergaderingen, technieken aangereikt om een vergadering te effectief leiden.
Dag 3
Leiderschap: Kijken naar jezelf!
Doelstelling:
- het verkrijgen van inzicht in de eigen competenties en werkstijlen;
- het effectief inzetten van deze competenties;
- het herkennen van en omgaan met (gedrags)situaties in een bestuurlijke en leidinggevende context;
Leiderschap is te leren! Met behulp van een vragenlijst worden sterke en verbeterpunten in beeld gebracht. Reflectie op het eigen kunnen en het concretiseren van de verbeterpunten zijn een mooie aftrap om te kijken of en welke bijdrage te leveren valt aan (het organiseren) van de huisartsenzorg. Het is de bedoeling dat de deelnemers inzicht krijgen in het eigen bestuurlijk handelen en de inzet van persoonlijke competenties.
Dag 4
Het integraal zorgakkoord, de uitdagingen rond samenwerken en bekostiging
Deze dag gaan we dieper in op de inhoud van het IZA voor de eerste lijn. Vanuit het perspectief van de verzekeraar, de tweede lijn en de eerste lijn worden de uitdagingen behandeld.
Denk aan vragen als vanuit welk perspectief redeneert de verzekeraar? Hoe kijkt de verzekeraar naar IZA.
Het ziekenhuis, het verpleeghuis en de psychiatrische instelling worden allen geconfronteerd met een krimp of zeer beperkte groei. Zij allen moeten meer complexe zorg opvangen met dezelfde of minder middelen. Vanuit het consultancy perspectief wordt u meegenomen in de overwegingen en het gedrag van de bestuurders van deze instellingen.
In de eerste lijn is het IZA met gemengde gevoelens ontvangen en uiteindelijk wel ondertekent. Wat betekent het IZA voor de eerste lijn en welke kansen biedt het en hoe kun je er inhoud aangeven.
Dag 5
Samenwerken in en met de omgeving in tijden van transitie
Wat betekent de transitie van zorg en hoe ga je om met de onzekerheden die daarbij horen.
De zorg is gefragmenteerd georganiseerd en is complex. Om zorg geïntegreerd te kunnen leveren, is meer integratie op diverse niveaus geboden. Dat betekent dat de verschillende actoren (professionals en organisaties) in de zorg met elkaar moeten gaan samenwerken. Tegenwoordig spreekt men van netwerken in de zorg. Deze netwerken kennen verschillende vormen en typen van besturing. Leiders van de toekomst wordt gevraagd om deze netwerken te vormen en de samenwerking binnen en tussen de domeinen te optimaliseren. Wat is daar dan voor nodig? En hoe worden de netwerken dan bekostigd? Wat zijn de goede en slechte voorbeelden hiervan?
Deze dag maakt u kennis met een voorbeeld uit Nederland en de wijze waarop zij invulling geven aan de transitie waar we met elkaar voor staan.
Middag
Afrondende opdracht: advies voor de regio in kader IZA presentatie aan groep en feedback
Op basis van alle ingrediënten reflecteert u op uw eigen keuze. U wordt uitgedaagd om uw eigen visie in deze veranderende omgeving te concretiseren. Hoe moet volgens u de eerstelijnszorg in uw regio worden ingericht? En welke rol wilt u daar zelf in innemen?
Voor wie?
Huisartsen, apothekers, fysiotherapeuten en anderen met bestuurlijke interesse en ervaring in de eerste lijn gezondheidszorg. U wilt zich ontwikkelen op het gebied van effectief transformatief leiderschap. U bent werkzaam in een praktijk/apotheek/ gezondheidscentrum, een regionale coöperatie of branche- of koepelorganisatie van beroepsgenoten.
Programmaleiding
De programmaleiding is in handen van Marc Bruijnzeels.
Dr. Marc Bruijnzeels is directeur Jan van Es Instituut & Associate professor bij het LUMC.
Meer informatie nodig?
Daarvoor kunt u contact opnemen met het JVEI via info@jvei.nl